کارگران بدون قرارداد، نه تنها از حداقل دستمزد قانونی محروم می‌شوند، بلکه در بسیاری موارد بیمه نمی‌شوند، مرخصی و سنوات نمی‌گیرند و در صورت بروز اختلاف یا اخراج، امکان پیگیری قانونی موثر ندارند.

اگر در عمل کار کارگری بوده ولی عنوان قرارداد پیمانکاری بوده می شود از اداره کار شکایت کرد.

نکته مهم اینجا است که کارفرما و کارگر می‌توانند برای انجام آن کار معین، یک دوره همکاری مشخص را در نظر بگیرند. مثلاً بافت یک‌تخته قالی دست‌بافت طی مدت 6 ماه؛ بنابراین فرد کارپذیر موظف است طی این مدت‌زمان، کار را به اتمام رسانده و قالی را به کارفرما تحویل دهد.

در بند (8) و تبصره (1) آن عبارت «مابه‌التفاوت حداقل حکم یا قرارداد کارکنان» به عبارت «پرداختی موضوع جزء (4) بند (الف) تبصره (12) قانون بودجه سال 1404 کل کشور» اصلاح می‌شود.

در این دوره هم باید حقوق و بیمه و سایر مزایا به کارگر پرداخت شود و حتی اگر قطع همکاری از سمت کارفرما باشد، کارفرما باید حقوق کل دوره آزمایشی را به کارگر پرداخت کند.

در قراردادهای کار شفاهی همچون قراردادهای کار کتبی، در صورتی که اشتغال اثبات شود و کارفرما اسنادی دال بر پرداخت حقوق و مزایای کامل قانونی ارائه نکند، مراجع حل اختلاف رای بر محکومیت کارفرما برای پرداخت حقوق و مزایای قانونی صادر می کنند.

تغییر پست با حفظ شغل قبلی بدون طرح در کمیته طبقه بندی مشاغل نیز مجاز بوده و حذف مزایای تبعی پست مربوطه نیز مخالف قانون نیست.