به گزارش کارگر ۲۴ به نقل از بیمه دات کام؛ حق بیمه، در واقع مبالغی است که بخشی از آن به وسیله کارفرما و بخش دیگر توسط افراد پرداخت می‌شود. حق بیمه را هر سال سازمان تامین اجتماعی مشخص می‌کند و به صورت ماهانه از کارفرمایان و افراد دریافت می‌نماید.

اگر به فیش حقوقی خود توجه کنید، درمی‌یابید که، هر ماه مبلغی به عنوان حق بیمه تامین اجتماعی از حساب‌تان کسر می‌شود. حال این سوال برای شما پیش می‌آید که، این حق بیمه چیست و به چه منظور از حساب شما کسر می‌گردد؟ فرمول و مبنای محاسبه حق بیمه سازمان تامین اجتماعی چیست؟

آیا شما فقط، ملزم به پرداخت مبلغی برای بیمه هستید؟ آیا کارفرما نیز مسئول پرداخت حق بیمه نیز می‌باشد؟ این سوالات به علاوه بسیاری از ابهامات دیگری که ممکن است، برای شما در این زمینه پیش بیاید، تنها با شناخت ماهیت حق بیمه تامین اجتماعی، قابل پاسخ‌گویی هستند. بنابراین در ابتدا شما را با حق بیمه آشنا می‌کنیم و سپس با توجه به اهمیت پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی برای کارفرما، کارمندان و کارگران به سوالات متداولی که ممکن است برای همه پیش بیاید، پاسخ خواهیم داد. بنابراین تا انتهای این مقاله از مجله بیمه با ما همراه باشید.

حق بیمه چیست؟

طبق ماده ۲ قانون بیمه سازمان تامین اجتماعی، حق بیمه تامین اجتماعی، در واقع مبلغی است که برای استفاده از مزایای بیمه، ماهیانه به سازمان بیمه مربوطه پرداخت می‌شود. لازم به ذکر است که، شما به تنهایی این مبلغ را نمی‌پردازید، بلکه قسمتی از آن توسط کارفرما پرداخت می‌شود. در واقع کارفرما مشمول به پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی است.

در واقع هر کارمند یا به بیان بهتر کارگر، باید ۳۰ درصد حقوق خود را به عنوان حق بیمه، به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند. اما این ۳۰ درصد بین فرد بیمه شده و کارفرما تقسیم می‌شود. به گونه‌ای که فرد بیمه شده، تنها ۷ درصد از ۳۰ درصد را، از حقوق خود پرداخت می‌کند و مابقی آن که ۲۳ درصد حقوق است، توسط کارفرما، به بیمه پرداخت می‌شود.

همچنین لازم است بدانید، حق بیمه تامین اجتماعی در هرسال، با توجه به حداقل دستمزد کارگران، حق مسکن و خوار و بار متغیر است. این موضوع موجب تفاوت مبلغ حق بیمه، در سال‌های جدید با سال‌های پیشین می‌شود. در سال ۱۴۰۲ هم مبلغ حق بیمه افزایش پیدا کرد. اما این افزایش حق بیمه، موجب افزایش نسبت پرداخت حق بیمه، برای کارگر و کارفرما نمی‌شود. بنابراین اگر می‌پرسید، با افزایش حق بیمه در سال ۱۴۰۲ نسبت پرداخت حق بیمه کارگران نیز افزایش می‌یابد؟ پاسخ شما خیر، است.

از نظر قانون، مسئول پرداخت حق بیمه، کارفرما است. بنابراین در صورتی که کارفرما حق بیمه تامین اجتماعی را در زمان تعیین شده، به سازمان بیمه پرداخت نکند، مشمول جریمه خواهد شد. کارفرما علاوه بر به دوش کشیدن مسئولیت پرداخت حق بیمه، باید یک نسخه از لیست حقوق کارکنان، به همراه لیست حق بیمه خود و کارکنانش را، به اداره تامین اجتماعی ارائه دهد.

نکته مهم در مورد حق بیمه این است که کارگران، باید دقت داشته باشند که حق بیمه تامین اجتماعی آن‌ها، براساس نرخ سالانه از حقوقشان کسر شده و به وسیله کارفرما پرداخت شود. کسورات حقوق و کسورات حق بیمه از مواردی هستند که، باید به آن‌ها توجه داشت.

فرمول محاسبه حق بیمه تامین اجتماعی

بر اساس فرمولی که سازمان تامین اجتماعی ارائه کرده است، حق بیمه کارگران به روش زیر محاسبه می‌شود:

((تعداد روز های کارکرد x پایه حقوق روزانه) + حق مسکن + بن کارگری) x سی درصد

اما لازم است بدانید که، درصد تعیین شده برای پرداخت مبلغ حق بیمه تامین اجتماعی، به وسیله کارگران و کارفرمایان متفاوت است. با توجه به فرمول بالا، می‌توان، تمام حق بیمه سال ۱۴۰۲ را برای هر کارگر، مطابق با چیزی که در جدول حق بیمه، در ادامه آورده‌ایم، محاسبه کرد. توجه کنید که، تعداد روزهای کارکرد در ۶ ماه اول سال با ۶ ماه دوم سال متفاوت است. این تفاوت در تعداد روزهای کارکرد، موجب تغییر در میزان حق بیمه ۱۴۰۲، در ماه‌های گوناگون می‌شود.

جداول حق بیمه تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۲

در جدول زیر نرخ حق بیمه در سال ۱۴۰۲ را برای ماه‌های ۳۰ و ۳۱ روزه، بر اساس حق مسکن آورده‌ایم. حق مسکن در سال ۱۴۰۲ برابر با ۹۰۰ هزار تومان است. حق بیمه تامین اجتماعی ۱۴۰۲ را، در جدول زیر می‌بینید.

با توجه به جدول فوق، می‌بینیم که، نرخ حق بیمه تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۲ افزایش پیدا کرده است. در سال ۱۴۰۲، حق بیمه تامین اجتماعی یک رشد چند درصدی دارد. دقت کنید که این رشد، تاثیری روی روش محاسبه حق بیمه نمی‌گذارد. به عبارت ساده‌تر، حق بیمه را بر اساس درصد‌های مشخص شده، تعیین می‌کنند.

جدول حق بیمه اختیاری در سال ۱۴۰۲

بهتر است بدانید حق بیمه حرف و مشاغل آزاد در سال ۱۴۰۲ به شرح زیر است:

حق بیمه اختیاری در سال ۱۴۰۲، در ۶ ماه اول سال و با سهم ۲۱ درصدی برابر با ۱.۴۸۱.۰۰۰ تومان است.

جدول هزینه بیمه آزاد تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۲

برای ساده‌تر شدن موضوع، در ادامه اطلاعات کاملی در مورد هزینه بیمه آزاد تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۲ را در جدول زیر آورده‌ایم:

جدول حق بیمه تامین اجتماعی کارگران در سال ۱۴۰۲

همان‌طور که در جدول زیر مشاهده می‌فرمایید، حق بیمه تامین اجتماعی کارگران در سال ۱۴۰۲ و در ماه‌های ۳۱ روزه برابر با ۵.۲۳۹.۶۵۹ و در ماه‌های ۳۰ روزه برابر با ۵.۱۱۵.۷۹۹ می‌باشد. مبلغ حق بیمه برای اسفند ماه کارگران برابر با ۴.۹۹.۹۳۹ است. با توجه به این که سهم کارفرما در پرداخت حق بیمه کارگران در سال ۱۴۰۲ برابر با ۲۳% و سهم کارگر ۷% است، بر اساس جدول زیر بیمه اجباری برای کارگران در ماه‌های ۳۱ روزه برابر ۱۷.۲۱۶.۰۲۲ و در ماه‌های ۳۰ روز هم برابر با ۱۶.۸۰۹.۰۵۳ است.

حق بیمه تامین اجتماعی رانندگان در سال ۱۴۰۲

در ادامه جداول حق بیمه تامین اجتماعی رانندگان در سال ۱۴۰۲، در ۶ ماه اول سال را با کمک دولت و بدون کمک دولت مشاهده می‌فرمایید:

هزینه بیمه خویش فرما در سال ۱۴۰۲

در ابتدا بهتر است بدانید هزینه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۲، برابر با ۱.۳۹۹.۳۸۰ هزار تومان است که این مقدار برای سهم ۲۷ درصد است. در جدول زیر نرخ بیمه خویش فرما را برای سال ۱۴۰۲ را آورده‌ایم:

برای چه پرداخت‌هایی در حقوق باید حق بیمه بپردازیم؟

حال سوال پیش می‌آید که آیا حق بیمه، فقط به صورت ثابت از حقوق ثابت ما، کسر می‌شود یا دستمزدهای اضافی مانند اضافه‌کاری، پاداش، حق حضور در جلسه و… نیز در مقدار حق بیمه تاثیر دارند؟ در جواب باید گفت؛ که میزان حق بیمه تامین اجتماعی در بیش‌تر مزایای حقوقی ما تاثیر دارد و به نسبت افزایش می‌یابد. در واقع ما از کارفرما دو نوع مزایا دریافت می‌کنیم و از هر کدام سهم حق بیمه خود را، به سازمان بیمه می‌پردازیم.

بر اساس بند الف ۴ قانون تامین اجتماعی، تمامی افرادی که مطابق با قانون اداره کار، حقوق و دستمزد می‌گیرند، مشمول قوانین تامین اجتماعی هستند و باید حق بیمه آن‌ها، با کمک کارفرما پرداخت شود. توجه داشته باشید که، میزان دریافتی افراد روی مبلغ حق بیمه، تاثیری مستقیم دارد و برخی موارد از حق بیمه آن‌ها کم می‌شود. در ادامه مواردی که شامل پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی می‌شوند، را در قالب مزایای مستمر و غیر مستمر، برای شما ذکر کرده‌ایم.

مزایای مستمر و غیر مستمر چیست؟

مزایای مستمر و غیر مستمر برای دو نوع از پرداخت‌های متدوال است که بر اساس استمرار در پرداخت مشخص می‌شود و به شرح زیر هستند:

۱. مزایای مستمر حقوق

مزایای مستمر در واقع حقوقی است که ما به صورت ثابت از کارفرما دریافت می‌کنیم. علاوه بر حقوق ثابت خود، مزایای دیگری هستند که به صورت ثابت هر ماه به ما پرداخت می‌شوند که، آن‌ها نیز در دسته مزایای مستمر قرار می‌گیرند.

این مزایا که معمولا مشمول حق بیمه می‌شوند عبارت‌اند از:

حق اولاد
حق مسکن
محل خدمت
نوبت کاری
کشیک
حق ایاب و ذهاب، جذب
شرایط فوق العاده آب و هوا
مرزى
شرایط محیط کار
محرومیت از تسهیلات زندگى
اشتغال خارج از مرکز

۲. مزایای غیر مستمر حقوق

مزایای غیر مستمر حقوق برعکس مزایای مستمر، روال پرداختی ثابتی ندارند و بستگی به شرایط و فعالیت‌های کارکنان، به آن‌ها پرداخت می‌شود.

این پرداخت‌ها ممکن است چند ماه یکبار و حتی سالی یک بار، به حساب کارکنان واریز شود که، معمولا مشمول حق بیمه می‌شوند.

این مزایا عبارت‌اند از:

اضافه کاری
پاداش آخر سال
پاداش انجام یک کار
عیدی
خسارت اخراج
بازخرید خدمت
هزینه تهیه لباس
هزینه مسافرت‌های کاری
بهره‌وری
فوق‌العاده

برای پاسخ به سوال سهم کارفرما در حق بیمه پرداختی به سازمان تامین اجتماعی چه میزان است، باید گفت که ۲۳ درصد از حقوق کارگر است.

حق بیمه شامل چه مزایایی نمی‌شود؟

در میان این مزایا و حقوق‌ها، تعدادی مزایا وجود دارند که، نیازی به پرداخت حق بیمه سازمان تامین اجتماعی برای کارکنان و کارفرما ندارند.

این مزایا که شامل حق بیمه نمی‌شوند، در موارد زیر خلاصه می‌شوند:

عیدی

بازخرید مرخصی

حق شیر

حق التضمین

خسارت اخراج و سنوات پایان کار

هزینه سفر و ماموریت

پاداش نهضت سوادآموزی

پاداش مربوط به افزایش تولیدات

مزایای پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی

پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی، بر اساس قانون اداره کار دارای مزایایی به شرح زیر است:

دریافت بیمه بیکاری

برخورداری از بیمه‌های درمانی، حوادث و بیماری‌ها و دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری

برخورداری از کمک هزینه بارداری

دریافت کمک‌هزینه ازدواج

کاهش هزینه‌های اروتز و پروتز، سمعک، عینک طبی و ویلچر

برخورداری از مستمری از کار افتادگی و بازنشستگی

با پرداخت پیوسته حق بیمه، می‌توانید مبلغ مشخصی را از سازمان تامین اجتماعی دریافت کنید.

در چه شرایطی کارفرما می‌تواند از حقوق کارکنان خود برداشت کند؟

اکنون بعد از پی بردن به نحوه برداشت حق بیمه توسط کارفرما، این سوال پیش می‌آید که، آیا کارفرما به راحتی می‌تواند به حقوق کارکنان دسترسی داشته باشد و هیچ محدودیتی برای آن‌ها وجود ندارد؟ در جواب باید گفت که، قانون برای حقوق کارکنان ارزش بسیاری قائل است و به کارفرما فقط در موارد خاصی اجازه برداشت از حقوق کارکنان خود را می‌دهد. این موارد عبارت‌اند از:

مالیات و حق بیمه

پرداخت اقساط وام کارکنان

در صورتی که در محاسبات حقوق کارکنان اشتباهی صورت گرفته باشد

دریافت اجاره بهای خانه سازمانی

دریافت مبلغ تعهد شده کارکنان بابت اجناس دریافتی از شرکت

مواردی که بر اساس رای دادگاه، اجازه برداشت وجه به کارفرما داده شده باشد.