







کارگر ۲۴ – منظور از سختی کار چیست و چگونه بفهمیم سختی کار داریم جزو سوالات بسیار رایج و پرتکرار کارگران است.
اینکه چگونه بفهمیم سختی کار داریم یا نه ابتدا باید لیست مشاغل را بررسی کرده و در صورت عدم وجود عنوان شغلی ما در این لیست، باید شغل خود را جهت بررسی در کمیته سختی کار استان محل کار خود مطرح کنیم.
سختی کار اصطلاحی است که در بین اغلب کارگران و کارکنان مطرح میشود.
کارتابان نوشت: برای پاسخ به این سوالات باید ابتدا با معنی قانونی سختی کار آشنا شده و سپس به مزایای سختی کار پرداخته و در نهایت با مشاغل سخت و زیان آور آشنا میشویم.
در قانون کار و یا تامین اجتماعی اصلاح با عنوان دقیق سختی کار مطرح نشده است. در این دو قانون از عبارت مشاغل سخت و زیان آور استفاده شده است. سخت و زیان آور در ماده ۵۲ قانون کار مزایایی مانند کاهش ساعات کار و افزایش مدت مرخصی را دارد و در ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی کارگران شاغل در کارهای سخت و زیان آور از بازنشستگی پیش از موعد بهره مند میشوند.
تفاوتهای اساسی بین مزایای تعریف شده برای کارهای سخت و زیان آور در قانون کار و تامین اجتماعی وجود دارد که در مقاله قبلی با عنوان بازنشستگی کارهای سخت و زیان آور و کاهش ساعات کار به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است.
برخی کارگاهها در حقوق و مزایای ماهانه مبلغی با عناوینی مانند حق سختی کار پرداخت می شود که پرداخت مبالغی با عناوین مختلف شبیه سختی کار دلیلی بر سخت و زیان آور بودن شغل آنان نیست.
در قانون، کارهای سخت و زیان آور، کارهایی هستند که در آن ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر ازظرفیت های طبیعی (جسمی و روانی) در کارگر ایجاد میشود.
پس در متن قانون معیارهای تشخیص سخت و زیان آور بودن مشاغل وجود عوامل فیزیکی مانند صدا، گرد و غبار و عوامل شیمیایی مانند بخارات مضر و عوامل بیولوژیکی مانند تماس با انواع باکتری ها و ویروسها تعیین شده است.
در اغلب محیطهای کار این عوامل وجود دارند و چنانچه شدت و مدت مواجهه با این عوامل بیشتر از حدود مجاز تعیین شده باشد به عنوان سخت و زیان آور شناخته میشوند.
در قوانین و مقررات مربوطه لیست مشاغل سختی کار در برخی موارد تعیین شده است. لیست مشاغل سختی کار موجود در قوانین بسیار محدود است و علاوه بر آن هزاران شغل در محیط کار واقعی وجود دارد. تکلیف مشاغلی که در لیست نیستند چیست؟ راه برای سایر مشاغل سختی کار بسته نیست بلکه در قانون برای این کار کمیته سخت و زیان آور تعیین شده است تا این مشاغل را بررسی کند.
کارگرانی که شغل آنان در لیست مشاغل سختی کار نیست پس از تکمیل سوابق بیمه مورد نیاز پس از ثبت نام اینترنتی سختی کار (ثبت نام قبلا به صورت فرم دستی بود که اکنون در اغلب استانهای به صورت اینترنتی است) این درخواست در کمیته سختی کار استانی مطرح و در صورت تایید به تامین اجتماعی ارسال میشود.
لازم به ذکر است حتی با وجود بودن شغل در لیست مشاغل سخت و زیان آور بازهم نیاز است این مشاغل در کمیته سختی کار مطرح و تایید شوند.
در نتیجه این سوال که آیا شغل ما سختی کار دارد یا نه از قبل قابل تشخیص و پیش بینی نیست و باید پس از احراز شرایط سابقه در کمیته مربوطه مطرح و بررسی شود.
اولین مرحله برای پاسخ به این سوال که چگونه بفهمیم سختی کار داریم یا نه: جمع بندی و بررسی سوابق بیمه و سن است. ابتدا باید شرایط سنی وسوابقه بیمه خود را برآورد کنیم. برای استخراج سوابق بیمه می توانید به سامانه اینترنتی تامین اجتماعی و یا کارگزاری های تامین اجتماعی مراجعه کنید.
سپس سوابقی که احتمال دارد جزو مشاغل سخت و زیان آور باشد را با هم جمع می کنیم. در نهایت دو نوع سابقه احتمال دارد که داشته باشیم. اول سوابق بیمه عادی مانند سربازی، بیمه بیکاری، بیمه اختیاری، بیمه کارهای عادی و نوع دوم سوابق بیمه سختی کار احتمالی.
این دو رقم را جدا جدا نوشته و سپس مدت سوابق بیمه ای که احتمال دارد به عنوان سختی کار تایید شوند را در عدد ۱.۵ (یک و نیم) ضرب می کنیم. عدد به دست آمده را با مدت سوابق بیمه ای عادی جمع می کنیم. عدد نهایی به دست آمده با به عنوان سابقه بیمه فرض می کنیم.
در نهایت دو عدد خواهیم داشت. ۱- سن و ۲-سابقه. این دو عدد را با شرایط زیر تطیبق داده و در صورتی که با یکی از حالتهای زیر مطابقت داشته باشد درخواست سختی کار را در کمیته ثبت می کنیم.
۱- داشتن ۵۰ سال سن و ۳۰ سال سابقه.
۲-داشتن ۶۰ سال سن و ۲۰ سال سابقه.
۳-داشتن ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون شرط سنی.
۱-داشتن ۴۵ سال سن و ۳۰ سال سابقه.
۲-داشتن ۵۵ سال سن و ۲۰ سال سابقه.
۳-داشتن ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون شرط سنی.
۴- داشتن۲۰ سال سابقه کار و ۴۲ سال سن، با ۲۰ روز حقوق بازنشسته می شوند.
در حالت عادی ثبت نام سختی کار از طریق ادارات کار و با تکمیل فرم شماره ۱ انجام می گرفت. هر متقاضی برای خود فرم شماره ۱ را تکمیل و به اداره کار ارائه می کرد و این درخواست در کمیته مطرح و بررسی می شود. پیگیری ثبت نام نیز از طریق مراجعه حضوری انجام می شد.
در حال حاضر دراغلب نقاط کشور ثبت نام اینترنتی سختی کار راه اندازی شده است. فعل حال سایت ثبت نام اینترنتی سختی کار برای هر استان متفاوت است و باید در موقع ثبت نام باید خیلی دقت شود که سختی کار هر استان را در سایت استان مربوطه انجام دهیم.
خیلی از افراد پس از سپری شدن مدت ها متوجه می شوند که در سایت استان دیگری ثبت نام کرده اند و این زمان از دستشان رفته است.
برای اطمینان از آدرس اینترنتی سایت ثبت نام سختی کار هر استان بهتر است به یکی از ادارات کار همان استان مراجعه شود.
پس از ثبت نام اینترنتی سختی کار یک کد رهگیری به متقاضی داده می شود. متقاضی می تواند بعدا از طریق این کد رهگیری پیگیری ثبت نام سختی کار خود را انجام دهد.
پس از صدور رای کمیته اگر سختی کار تایید نشود کارگر می تواند اعتراض به سختی کار را از طریق همان سایت اینترنتی و یا فرم شماره ۴ به صورت دستی ثبت کند. فرم شماره ۴ سختی کار بستگی به هر استان یا به صورت اینترنتی ثبت می شود و یا فرم دستی تکمیل و کمیته تجدید نظر استانی ارائه می شود. نظر قطعی کمیته بدوی و یا تجدید نظر سختی کار پاسخ قطعی به این سوال است که بفهمیم سختی کار داریم یا نه؟
راهنمای مشاغل سخت و زیان آور تعاریف و محاسبه بازنشستگی و لیست مشاغل
قانون سخت و زیان آور بودن مشاغل بدین شکل می باشد که عوامل فیزیکی و شیمیایی و روانی و ارگونومیکی وعواملی که بر روی جسم و روان انسان تاثیر می گذارد دریک شغل بیش از حد مجاز تعیین شده در مقررات باشد. بنابراین صرفا با عنوان شغلی و کارگاه نمی توان اظهار نظر کرد که شغل سخت و زیان آور است یا خیر.
از طرفی کلمات و عبارات مختلف مانند سختی کار، سختی شغل به کار برده می شود در قانون هر کلمه و عبارت بار حقوقی مختص خود را دارد و در این جا بحث بر روی ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی است که امتیاز آن بازنشستگی پیش از موعد و بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور می باشد.
هر شغل یا کارگاهی باید عوامل سخت و زیان آورش سنجیده شود مانند صدا، نور، شیمیایی و بیولوژیک و ارگونومیک بودن آن میزان تماس مداوم کارگر و میزان ساعات کار بررسی شود و اگر از محدوده مجاز بیشتر شد جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب می شود نکته بعدی تنها مرجعی که صلاحیت دارد در مورد مشاغل سخت و زیان آور اظهار نظر کند کمیته های بدوی و تجدید نظر استانی سخت و زیان آور هستند که هر کمیته ۵ نفر عضو دارد و هر ۵ عضو رای می دهند .و با اکثریت، رای کمیته ارایه می شود.
به عنوان مثال بنده عضو کمیته باشم و نظر بنده این باشد که فلان شغل یا فلان کارگاه شرایط قرار گرفتن در لیست مشاغل سخت و زیان آور را دارد با این حساب باز چون بنده یک عضو کمیته هستم و ۴ عضو بعدی هم نظرشان موثر است نمی توان بطور قطع اظهار نظر کرد.
توضیحات بالا کلیات بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور و چه مشاغلی سخت و زیان آور هستند چگونه تعیین می شوند.
شغل های سخت و زیان آور از نظر اینکه سختی کار آن ها به ماهیت آن ها ارتباط دارد و یا جزو ماهیت آن نیست و می توان با راه کارهایی صفت سخت و زیان آور آن را حذف کرد به دو گروه زیر تقسیم می شوند.
برخی از شغل هایی که عوامل سخت و زیان آور آنها جزو ماهیت و بستگی به ماهیت شغل ندارد این احتمال را دارند که با به کارگیری تجهیزات به روز، اضافه کردن تجهیزات و اقدامات کمکی، ایمنی و امثال آن عامل سخت و زیان آور را حذف کرد.
به عنوان مثال دستگاهی در کارگاهی نصب شده است و دارای صدای زیادی است. می توان با جایگزینی این دستگاه با دستگاه با صدای کمتر و یا جداسازی این دستگاه از قسمت های دیگر کارگاه عامل صدای این دستگاه را حذف یا کاهش داد.
بر خلاف مشاغل سخت و زیان آور گروه الف برخی از مشاغل هستند که ماهیت آن ها دارای عوامل سخت و زیان آور است و قابل حذف نیستند که به این مشاغل گروه ب گفته می شود.
مشاغل گروه ب برای بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور در کمیته ها به شرح زیر تایید می شوند:
کار در معادن اعم از تحتالارضی یا سطحالارضی که ایجاب میکند کارگر در تونلها و راهروهای سرپوشیده به استخراج بپردازد.
کار استخراج شامل جداکردن یا منفجر ساختن مواد از سطح کار، حمل مواد عملیات مربوط به انفجار، اداره تأسیسات آب و برق در داخل معدن و به طور کلی هرگونه مباشرت و نظارتی که ایجاب نماید کارگر در تونلها، راهروها یا میلههای معدن انجام وظیفه کند.
کار در حفر قنوات، چاهها، فاضلابها، تونلهای زیرزمینی و مخازن سربسته.
تخلیه و حمل موادمذاب از کورههای مشغول به کار و کار مستمر در مجاورت کورههای ذوب به نحوی که کارگر در معرض مستقیم حرارت یا بخارات زیانآور متصاعد از کوره باشد.
کارگری که مستقیماً و مستمراً در امر تولید در کارگاههای دباغی، سالامبورسازی و روده پاک کنی اشتغال دارد و کار مستمر در گندآبروها – جمعآوری، حمل و دفن و بازیافت زباله به صورت غیرمکانیزه
کارگری که مستمراً به امر جمعآوری و انتقال، انبار کردن کود (نظافت مستمر طویله، اصطبل، سالنهای پرورش طیور) در واحدهایدامداری و طیور اشتغال دارد.
کار مستمر و مداوم در فضای باز و در ارتفاع بیش از ۵ متر از سطح مبنا روی دکلها، اتاقکهای متحرک، داربستها و اسکلتها.
کار مداوم روی خطوط و پستهای انتقال برق با فشار شصت و سه کیلوولت و بالاتر.
مشاغل شنپاشی، پخت آسفالت دستی، قیرپاشی و مالچپاشی.
کار در محلهای با فشار محیط غیرمعمول از قبیل غواصی.
کار مستمر در محیطهایی با فشار صوتی بسیار بالا که امکان کنترل یا حذف آن در محیط با حفاظت از دستگاه شنوایی با وسایل حفاظت فردی امکانپذیر نیست.
کار در امور سمپاشی باغها و اشجار و مزارع و ضدعفونی اماکن و طویلهها و آشیانههای مرغداری در زمان سمپاشی.
کارگری که مستقیماً در امر تولید و ترکیب سموم و حشرهکشها در زمان انجام کار اشتغال دارد.
کار با وسایل دارای ارتعاش که با وجود رعایت مقررات حفاظت فنی و ایمنی در حد غیرمعمول باشد و برای سلامتی کارگر زیانآور باشد.
مشاغل سخت و زیان آور برای بازنشستگی پیش از موعد در دو حالت بررسی می شوند.
۱-اگر کارگری به صورت ۲۰ سال متوالی در مشاغل سخت و زیان آور مشغول به کار باشد بدون شرط سنی بازنشسته می شود و با حقوق ۳۰ روز، مستمری اش محاسبه می شود.
۲-اگر یک نفر ۲۰ سال متوالی سابقه کار در مشاغل سخت و زیان آور نداشته باشد شرایط بازنشستگی به چه شکل محاسبه می شود؟
هر سال اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور ۱.۵ برابر از لحاظ سابقه بیمه ای حساب می شود ابتدا باید سوابق بیمه ای اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور تایید شده را ضرب در ۱.۵ بکنیم عدد بدست آمده را با سایر سوابق عادی اعم از اشتغال در مشاغل غیر سخت و زیان آور ، خدمت سربازی ، به صورت عادی بیمه بیکاری، بیماری، بیمه اختیاری، بیمه کارگران ساختمانی با هم جمع کنیم عدد بدست آمده سابقه بیمه می شود سابقه بیمه را با شرایط سنی قانون تامین اجتماعی تطبیق می دهیم تا ببینیم در این شرایط می توان بازنشسته شد یا نه ؟
حداقل شرط بازنشستگی داشتن ۵۰ سال سن ۳۰ سال سابقه بیمه است
یا داشتن ۶۰ سال سن با حداقل ۲۰ سال سابقه بیمه، بازنشستگی با حقوق ۳۰ روزه است و یا در حالت بعدی
در سن ۶۰ سالگی اگر یک نفر ۱۰ الی ۲۰ سال سابقه بیمه داشته باشد می تواند بازنشسته شود ولی مستمری اش بر مبنای میزان سابقه بیمه محاسبه می شود.
شرایط بازنشستگی بانوان شبیه آقایان می باشد فقط شرایط سنی ۵ سال کمتر است بجای ۶۰ – ۵۵ سال بجای ۵۰ – ۴۵ سال است.
بازنشستگی حداقل ۲۰ سال بعد از شروع به کار کارگر امکان پذیر است در این ۲۰ سال ممکن است کارگاه های اول که کارگر مشغول به کار بوده تعطیل شده یا برچیده شدن یا تغییر کاربری داده اند و یا موارد دیگری که ممکن است بر سر کارگاه بیاید در موقع درخواست بازنشستگی، تامین اجتماعی می خواهد ۴ درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور را مطالبه و دریافت بکند کارگاه هایی که کارفرمایان در دسترس نیستند و یا فعال نیستند دریافت ۴ درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور برای تامین اجتماعی کار مشکلی است این مشکل که مرتبط به کارگر می باشد واصولا باید تامین اجتماعی تعهدات خود را نسبت به کارگر انجام دهد و مطالبات خود را از کار فرما به هر روش و امکانات اجرایی که دارد مطالبه کند.
اگر این کارها صورت نپذیرفت کارگر باید چکار کند؟ کارگر تنها کاری که می تواند انجام دهد طرح شکایت در دیوان عدالت اداری به طرفیت تامین اجتماعی شعبه خودش است.
کارهای سخت و زیان آور به چه کارهایی گفته می شود ؟
کارهای سخت و زیان آور ،کارهایی است که در آن ها عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار ، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر ازظرفیت های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با به کار گیری تمهیدات فنی ، مهندسی ، بهداشتی و ایمنی و غیره ، صفت سخت و زیان آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف نمود .
منظور از نوع «الف» و «ب» در کارهای سخت و زیان آور چیست ؟
به موجب ماده ۱ آییننامه اجرایی بند (۵) جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (۲) الحاقی ماده (۷۶) قانون اصلاح مواد (۷۲) و (۷۷) و تبصره ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴ و الحاق دو تبصره به ماده (۷۶) مصوب ۱۳۷۱ ـ مصوب ۱۳۸۰ـ موضوع تصویبنامه شماره ۱۵۳۶۵/ت۳۶۰۰۵هـ مورخ ۵/۲/۱۳۸۶ ، مشاغل به دو گروه الف و ب تقسیم بندی می شوند .
گروه الف: مشاغلی که صفت سخت و زیان آوری با ماهیت شغل وابستگی دارد اما می توان با به کارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آن ها را حذف نمود .
گروه ب : مشاغلی که ماهیتاً سخت وز یان آور بوده و با به کارگیری تمهیدات بهداشتی ، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما، صفت سخت و زیان آوری آن ها کاهش یافته ولی کماکان سخت و زیان آوری آن ها حفظ می گردد.
مطابق با بخش اول بند (ب) تبصره ۲ قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان آور، داشتن حداقل بیست سال متوالی و یا بیست و پنج سال متناوب اشتغال در کارهای سخت و زیان آور که در هر مورد حق بیمه مدت مزبور را نیز به صندوق تامین اجتماعی پرداخت کرده باشند بدون شرط سنی می توانند درخواست خود را به ادارات کار و امور اجتماعی استان ها جهت طرح در کمیته های استانی ارائه نمایند .
مطابق « قانون تفسیر جزء (۱) بند (ب) تبصره (۲) ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی اصلاحی مصوب ۱۳۷۹» که در جلسه علنی روز سهشنبه مورخ بیست و نهم شهریور ماه یکهزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۶/۷/۱۳۹۰ به تائید شورای نگهبان رسید ، سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیانآور به هر میزان، قبل یا بعد از اشتغال در مشاغل عادی به ازاء هر سال سابقه یک و نیم (۱/۵) سال محاسبه خواهد شد. در این خصوص شرط سنی لحاظ می گردد .
«قانون تفسیر جزء (۱) بند (ب) تبصره (۲) ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی اصلاحی مصوب ۱۳۷۹» که در جلسه علنی روز سهشنبه مورخ سوم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و نود و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۱/۲/۱۳۹۲ به تائید شورای نگهبان رسید .»
موضوع استفساریه : آیا مراد قانونگذار از عبارت «افرادی که حداقل ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور (مخل سلامت) اشتغال داشته باشند» درجزء (۱) بند (ب) تبصره (۲) ماده (۷۶) قانون تأمین اجتماعی اصلاحی مصوب ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی داشتن حداقل ۷۳۰۰ روز اشتغال در یک یا چند شغل زیان آور در یک یا چند کارگاه است؟
پاسخ مجلس : بلی ، توالی اشتغال به قوت خود باقی است .
تعیین سخت و زیان آور بودن شغل یا مشاغل بر اساس بررسی سوابق و شرایط محیط کار و توسط کمیته کارشناسان موضوع ماده ۲ آیین نامه اجرایی و متعاقباً کمیته استانی موضوع ماده ۸ آیین نامه اجرایی مربوطه مشخص می شود.
حسب درخواست کارگر،کارفرما،تشکل ها ، وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، وزارت کار و امور اجتماعی و صندوق تامین اجتماعی، تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل در هر کارگاه با بررسی سوابق ، انجام بازدید و بررسی شرایط و با تایید کمیته های استانی انجام می گیرد .
سمیه گلپور فعال کارگری:
کارفرماها علاقهمند به جذب اتباع خارجی هستند، زیرا هیچ جایگاه حقوقی و مالی برای این افراد وجود نداردمدیرکل امور استانهای وزارت کار:
وزیر معتقد است دستمزد فعلی کارگران تنها یک مسکن است/ افزایش دستمزد کارگری با وفاق کامل انجام شدتمامی حقوق برای پایگاه اطلاع رسانی کارگر 24 محفوظ می باشد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰