استفاده یکباره از تمام مدت استحقاقی مقرری بیمه بیکاری توسط کارگر بیکار اقدام صحیحی نیست. بهتر است در صورت یافتن شغل مناسب، فرد بیکار اشتغال جدید را بپذیرد تا بتواند از این امکان در دفعات بعد نیز استفاده کند.

به گزارش کارگر ۲۴ به نقل از تامین اجتماعی؛ بیمه بیکاری تعهدی کوتاه‌مدت به شمار می‌رود چراکه مدت پرداخت آن به نسبت تعهدات بلندمدت سازمان تامین‌اجتماعی (مثل مستمری‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی و مستمری بازماندگان) کوتاه است.

سقف پرداخت مقرری بیمه بیکاری برای متاهلین یا متکفلین ۵٠ ماه و برای مجردین ٣۶ ماه است و حداقل دوره پرداخت نیز برای متاهلین ١٢ ماه و برای مجردین ۶ ماه است.

این رویه در تمامی کشورهایی که مقرری بیمه بیکاری دریافت می‌کنند جاری است، زیرا بیکاری اتفاقی موقتی است و فرد بیکار می‌تواند و باید به دنبال شغل جدیدی باشد و مقرری فقط بابت اعاده معاش فرد و خانواده وی در مدت بیکاری پرداخت می‌شود.

از این رو مواردی که باعث می‌شود مقرری بیمه بیکاری قطع شود متعدد است و شامل موارد زیر می‌شود.

١. در صورتی که بیمه‌شده بیکار به کار قبلی بازگردد و یا مشغول کار دیگری شود، مقرری وی قطع می‌شود. بنابراین مقرری‌بگیر بیمه‌شده در صورت اشتغال مجدد موظف است حداکثر ظرف ١۵ روز از تاریخ اشتغال، موضوع را به واحد کار و امور اجتماعی و شعبه پرداخت‌کننده مقرری بیکاری اعلام کند.

اگر مقرری‌بگیری در حین دریافت مقرری، به کار اشتغال یابد و اشتغال خود را به سازمان گزارش نکند و همچنان مقرری دریافت کند، ‌باید تمامی مبالغ دریافتی را به سازمان برگرداند و ارائه خدمات بعدی سازمان منوط به استرداد مبالغی است که من غیرحق دریافت کرده است.

بیکارانی که در زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری، با معرفی واحد کار و امور اجتماعی، به کاری مشغول می‌شوند که میزان حقوق و مزایای آن کمتر از مقرری بیمه بیکاری است، مابه‌التفاوت حقوق و مزایای دریافتی تا میزان مقرری بیمه بیکاری توسط سازمان تامین‌اجتماعی به آنان پرداخت خواهد شد.

٢. در صورتی که طبق اعلام واحد کار و امور اجتماعی محل و یا نهضت سوادآموزی، بیمه‌شده بیکار از شرکت در دوره‌های کارآموزی و یا سوادآموزی خودداری کند، مقرری بیمه بیکاری وی قطع می‌شود.

٣. در مواردی که بیمه‌شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود و یا شغل مشابه پیشنهادی توسط اداره کار امتناع ورزد، مقرری وی قطع می‌شود.

۴. چنانچه بیمه‌شده مقرری‌بگیر جزو بازنشستگان و یا ازکارافتادگان کلی قرار بگیرد و مستمری دریافت کند، ادامه پرداخت مقرری بیمه بیکاری به وی منتفی خواهد شد.

۵. در صورتی که مقرری‌بگیر تمام مدت قانونی مقرر را به نسبت سابقه و وضعیت تاهل دریافت کرده باشد، مقرری وی قطع می‌شود. در این صورت چنانچه از سقف قانونی (۵٠ ماه برای متاهلین و متکفلین و ٣۶ ماه برای مجردین) استفاده نکرده باشد، با افزایش سابقه و استحقاق مدت‌زمان بیشتر، می‌تواند مجددا از مقرری بیمه بیکاری تا سقف مربوطه بهره‌مند شود.

در مورد استفاده از مقرری بیمه بیکاری موارد زیر توصیه می‌شود:

١. زمان بیکاری و اخراج کارگر (برگه‌های اخراج یا عدم نیاز) دقیقا باید با زمان پرداخت حق‌بیمه وی منطبق و متناسب باشد. یعنی از زمانی که فرد اخراج می‌شود نباید از آن به بعد حق‌بیمه وی به شعب سازمان پرداخت شود و یا نباید بین زمان ترک کار با زمان اخراج مندرج در نامه اخراج یا عدم نیاز فاصله باشد. همچنین نباید در سابقه فرد هنگام اخراج خلأ بیمه‌ای به وجود آید و یا بین زمان پرداخت حق‌بیمه و بیکاری بیمه‌شده همپوشانی ایجاد شود. مغایرت در این امور موجب تعویق در پرداخت مقرری و یا عدم استحقاق متقاضی بیکار خواهد شد.

کسانی که در مورد زمان اخراج واقعی و آنچه در نامه اخراج یا عدم نیاز آنان درج شده مغایرتی وجود دارد یا کارفرما سهوا زمان اخراج را اشتباهی به شعبه اعلام کرده باشد باید مدارک لازم را به شعبه مربوطه ارائه و درخواست اصلاح و رسیدگی کنند. در غیر این صورت تنها راه برخورداری از مقرری بیمه بیکاری، درخواست اصلاح تاریخ اخراج و سوابق مربوطه توسط هیئت‌های حل اختلاف وزارت کار خواهد بود.

٢. فرصت مراجعه به هیئت‌های حل اختلاف وزارت کار برای درخواست بیمه بیکاری از زمان اخراج یک ماه است و فقط در شرایط خاص کارگر می‌تواند تا سه ماه نیز به مراجع مذکور مراجعه کند. بدون عذر موجه مثل بیماری و… هیئت‌های حل اختلاف به‌هیچ‌وجه درخواست‌های بعد از گذشت یک ماه را نمی‌پذیرند.

٣. استفاده یکباره از تمام مدت استحقاقی مقرری بیمه بیکاری توسط کارگر بیکار اقدام صحیحی نیست. بهتر است در صورت یافتن شغل مناسب، فرد بیکار اشتغال جدید را بپذیرد تا بتواند از این امکان در دفعات بعد نیز استفاده کند.

۴. با توجه به اینکه مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد حقوق فرد است، در برخی موارد که بیمه‌شده بخواهد از تعهدات بلندمدت سازمان (از قبیل مستمری‌های بازنشستگی و…) استفاده کند، دریافت مقرری مذکور به‌صرفه نیست. مخصوصا کسانی که بر مبنای حقوق‌های بالا حق‌بیمه پرداخت می‌کنند، دریافت مقرری بیمه بیکاری بر میزان و مطلوبیت خدمات دیگر تاثیری منفی خواهد داشت.

با ۶۶٠٠ روز سابقه، که ٢٩۵٠ روز آن از سازمان بازنشستگی کشوری منتقل شده، درخواست بیمه بیکاری دادم. سازمان تامین‌اجتماعی برای محاسبه طول مدت استفاده از مقرری بیکاری، سوابق منتقل‌شده را به دلیل اینکه ١٨ درصدی بوده لحاظ نکرده است. در حالی که من به نرخ روز این بیمه را منتقل کردم (حدود ٢٢ میلیون تومان پرداختم). حال می‌گویند ١٨ درصد بوده! آیا این کار قانونی است؟

به‌موجب قانون بیمه بیکاری، فقط مشمولین قانون کار تحت پوشش قانون بیمه بیکاری هستند و از آنجا که صندوق‌های دیگر ازجمله صندوق بازنشستگی کشوری بیمه بیکاری ندارند و ٣ درصد حق‌بیمه مربوط به بیمه بیکاری نیز از حقوق آن‌ها کسر نمی‌شود، بنابراین مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند و نمی‌توانند برای محاسبه مدت پرداخت‌ مقرری نیز مورد محاسبه قرار بگیرند.

شرایط استفاده از بیمه بیکاری بعد از دوره مرخصی زایمان چیست؟

اگر کارفرما از پذیرش مجدد بیمه‌شده‌ای که از مرخصی زایمان بازگشته خودداری کند، درواقع وی را غیرموجه اخراج کرده است و وی می‌تواند به دلیل اخراج غیرقانونی به هیئت‌های حل اختلاف مراجعه و از کارفرمای خود شکایت کند، زیرا دوره مرخصی زایمان جزو دوره تعلیق است و کارفرما مکلف است پس از دوره تعلیق کارگر را به سر کار خود بازگرداند. با این حال اگر کارفرما در هر شرایطی از پذیرش کارگر خودداری کند، وی مستحق دریافت مقرری بیمه بیکاری با وجود سایر شرایط خواهد بود.

چنانچه مقرری بیمه بیکاری بیمه‌شده‌ای توسط سازمان تامین‌اجتماعی قطع شود، به کجا می‌تواند مراجعه کند و خواستار پیگیری و بررسی آن شود؟

در صورتی که کارگر نسبت به قطع مقرری توسط سازمان تامین‌اجتماعی معترض باشد، واحد کار و امور اجتماعی محل موظف است موضوع را بررسی و اعلام نظر کند. نظر واحد کار و امور اجتماعی قطعی و لازم‌الاجراست. البته در صورت نتیجه نگرفتن امکان دادرسی در دیوان عدالت اداری نیز وجود دارد.