فارغ التحصیلان سرگردان بین کاریابی ها و وزارت علوم/ وزارت کار پاسخگو نیست

کارگر ۲۴؛ آرمین خوشوقتی کارشناس منابع انسانی – خردادماه امسال بود که شیوه نامه لغو تعهد خدمت آموزش رایگان دانش آموختگان، به ظاهر اصلاح شد.

بر أساس قانون، فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی مکلفند به اندازه مدت زمانی که به صورت رایگان در دانشگاه های دولتی تحصیل کرده اند، در داخل کشور شاغل به کار شوند. به این صورت که فارغ التحصیل هایی که دوره لیسانس را در دانشگاه های دولتی ( در دوره روزانه ) خوانده اند، مکلف هستند به مدت ۴ سال در داخل کشور، تحصیل کنند.

اما موضوع به این سادگی ها هم نیست.چرا که بسیاری از این فارغ التحصیل ها، به دلیل نداشتن تجربه کاری نمی توانند بلافاصله پس از فارغ التحصیلی، فرصت شغلی مناسب و مرتبطی بیایند و به همین دلیل مدت ها بیکار می مانند. به همین دلیل سال ها پیش، بر أساس «شیوه نامه لغو تعهد خدمت آموزش رایگان دانش آموختگان و دانشجویان انصرافی و اخراجی دانشگاه ها و مراکز آموزش و پژوهش دولت با استفاده از گواهی عدم کاریابی» مقرر شد فارغ التحصیل هایی که اثبات کنند که جویای کار هستند ولی ظرف مدت شش ماه پس از فارغ التحصیلی نتوانسته اند شغل مناسبی بیابند، مدرک تحصیلی آنها آزاد شود.

به اینصورت که دانش آموختگانی که بیشتر از شش ماه از تاریخ فارغ التحصیلی ایشان نگذشته باشد، می توانستند به مراکز کاریابی کشور مراجعه نموده و از طریق سامانه اشتغال بازار کار، درخواست شغل نمایند و بعد از گذشت شش ماه، اگر شغلی که مرتبط با تحصیلات آنها باشد به ایشان پیشنهاد نمی شد، می توانستند از وزارت کار معرفینامه ای را دریافت نمایند که با در دست داشتن آن معرفینامه، مدرک تحصیلی خود را از وزارت علوم آزاد نمایند.

اما مشکل از آنجایی شروع شد که در خردادماه امسال، وزرای کار و علوم فرآیند لغو تعهد خدمت آموزش رایگان دانش آموختگان را به ظاهر أصلاح نمودند اما ظاهرا فراموش کردند آن را به یکی از ذینفعان فرآیند ( یعنی مراکز کاریابی ) اعلام نمایند.

بر أساس این اصلاحیه قرار شد فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی که مدعی هستند فرصت شغلی ندارند، درخواست شغلی خود را در سامانه جدیدی ( تحت عنوان سامانه جستجوی شغل ) ثبت نمایند.

اینکه این سامانه چه تفاوتی با آن سامانه قبلی دارد، خیلی اهمیت ندارد. اما آنچه در این بین اهمیت دارد این است که أولا در سامانه جدید، اصولا تا پایان سال ۱۴۰۲ امکان ثبت درخواست شغل وجود نداشته است!

ثانیا سامانه جدید (مثل هر سامانه جدید دیگری که حتما صابون آن، حداقل یک بار به تن هر کاربری خورده است) دارای ایرادات فراوان زیر ساختی بوده است و در موارد متعددی، فارغ التحصیلان امکان ثبت نام در آن نداشته اند.

ثالثا اصولا وزارت کار برخلاف بند ۱۳ شیوه نامه این موضوع را به بسیاری از مراکز کاریابی ( به عنوان مثال در استان تهران) ابلاغ ننموده است و طبیعتا این مراکز نیز به سبک و سیاق قبلی، ثبت نام از فارغ التحصیلان را در سامانه قبلی ادامه داده اند!

رابعا مطابق این شیوه‌نامه، قرار نبوده است که این تغییرات عطف به ماسبق گردند اما درحال حاضر، این تغییرات شامل فارغ‌التحصیلانی که از بهمن ۱۴۰۲ تا خرداد ۱۴۰۳ ثبت نام کرده‌اند نیز می‌گردد!

این در حالی است که منطقا اگر سامانه جدیدی مورد استفاده قرار می گیرد، سامانه قبلی از مدار استفاده خارج می گردد. اما ظاهرا از آنجایی که وزارت کار نیز به اشکالات زیرساختی سامانه جدید آگاه بوده است، همچنان سامانه قبلی را فعال نگه داشته است. تا جایی که سامانه قدیمی، هنوز نیز از مدار استفاده خارج نشده است.

دستکم منطق حکم می کرد که در سامانه قبلی ( که تحت نظارت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کانون کارفرمایی انجمن های صنفی دفاتر مشاوره شغلی و کاریابی های سراسر کشور است و مسئولان مراکز کاریابی هر روزه به آن دسترسی دارند ) این موضوع اطلاع رسانی می شد اما اقدام مناسبی جهت شفاف سازی این تغییرات برای مراکز کاریابی صورت نگرفته است. و حالا هزاران جوان فارغ التحصیل که درخواست خود را در سامانه قبلی ثبت ثبت کرده اند و مهلت ششماهه آنها نیز پایان یافته، هر روز بین دفاتر مراکز کاریابی (که درخواست های خود را در آن دفاتر ثبت نموده اند) و ادارات کار ( که در اغلب موارد، رویه جدید را به مراکز کاریابی اطلاعرسانی نکرده است) سرگردان هستند و مسئولان نیز پاسخگو نیستند.